ژئوشیمی ماسه سنگ کامبرین و کانی های موجود در آن در منطقه عجب شیر، آذربایجان شرقی، شمال غرب ایران

چکیده منطقه مورد مطالعه در 95 کیلومتری جنوب غربی تبریز و 20 کیلومتری شمال شرق عجب شیر قرار دارد. این ناحیه از نظر زمین شناسی بخشی از زون ساختمانی البرز غربی- آذربایجان محسوب می شود. بر اساس مطالعات پتروگرافی و صحرایی داخل ماسه سنگ های کامبرین بعضاً لایه های تیره رنگ و غنی از هماتیت، زیرکن و روتیل مشاهده می شود. این لایه های نازک و آشفته حالت جریانی نشان می دهند که بیانگر این است که این لایه ها توسط جریان های توربیدایتی برجای گذاشته شده اند. براساس مطالعات پتروگرافی ماسه سنگ های مورد مطالعه جورشدگی و گردشدگی خوبی نشان می دهند و وجود کانی های زیرکن، تورمالین و روتیل نشان دهنده بلوغ خوب ماسه سنگ های مورد مطالعه می باشد. بر اساس مطالعات ژئوشیمی ماسه سنگ های منطقه مورد مطالعه ترکیب ساب لیت آرنایت تا ساب آرکوز را نشان می دهند و در یک محیط حاشیه غیرفعال قاره ای رسوب گذاری کرده اند. این سنگ ها از یک منشأ رسوبی کوارتزی و فلسیک منشأ گرفته اند و منشأ نزدیک به گرانیت را نشان می دهند. در طی نهشت آن ها آب و هوای گرم و مرطوب حکفرما بوده است. همچنین با استفاده از شاخص های هوازدگی مشاهده می شود که این ماسه سنگ ها تحت تأثیر فرآیندهای دیاژنزی و هوازدگی متوسط تا شدید قرار گرفته اند که موجب تهی شدگی عناصر na و ca در این ماسه سنگ ها شده است. با استفاده از عکس های کاتدولومینسانس نتیجه گرفته می شود که حدود 20% زیرکن های مورد مطالعه مشخصات زیرکن های آذرین و حدود 80% آن ها مشخصات زیرکن های دگرگونی را نشان می دهند بر اساس استفاده از نسبت عناصر کمیاب و نمودارهای مربوطه مشاهده می شود که زیرکن های آذرین مورد مطالعه از گرانیتوئیدهای قاره ای منشأ گرفته اند. مقایسه نمودار نرمالیز عناصر کمیاب به کندریت الگوی مشابهی با نمونه گرانیتوئیدی نشان می دهد. با استفاده از مطالعات دماسنجی زیرکنیم در کانی روتیل و تیتانیوم در کانی زیرکن، سنگ های دگرگونی اولیه دربردارنده زیرکن رخساره دگرگونی در حد رخساره آمفیبولیت را نشان می دهند و بر اساس مطالعات سن سنجی اورانیوم / سرب اکثریت زیرکن ها و روتیل های مورد مطالعه سن 11± 563 و نئوپروتروزوئیک دارند.